Οι εκρηκτικές εξελίξεις στο Καζακστάν όπως είναι φυσικό επηρεάζουν τη συζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο, συγκεντρώνοντας το ενδιαφέρον των διεθνών παικτών. Ποιοι είναι υπέρ και ποιοι κατά της εξέγερσης, αλλά και ποιοι κρατούν μία πιο μετριοπαθή στάση.
Σε έντονη διπλωματική κινητικότητα βρίσκεται η διεθνής κοινότητα με την εξέγερση που επικρατεί τις τελευταίες μέρες στην πρώην Σοβιετική χώρα του Καζακστάν. Το κλίμα στη χώρα είναι άκρως πολωμένο ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους διαδηλωτές, την ώρα που η κατάσταση είναι εκρηκτική -εμφυλιοπολεμική θα έλεγε κανείς-, καθώς οι δρόμοι διάφορων πόλεων μοιάζουν με εμπόλεμη ζώνη.
Οι επιπτώσεις των ταραχών επεκτείνονται και πέρα από τα γεωγραφικά σύνορα της χώρας, επηρεάζοντας την ευρύτερη περιοχή, αλλά και τη διεθνή κοινότητα, με μεγάλους «παίκτες» και επίσημους θεσμούς να έχουν ήδη τοποθετηθεί ανοιχτά για τα γεγονότα. Αρκετοί είναι εκείνοι που ζητούν «σύνεση, αυτοσυγκράτηση και διάλογο» μεταξύ διαδηλωτών και κυβέρνησης προκειμένου να βρεθεί μία λύση και να λήξουν οι βιαιοπραγίες. Άλλο, τάσσονται υπέρ της κυβέρνησης του Καζακστάν δηλώνουν την προθυμία τους να συνδράμουν με όποιο τρόπο, ενώ υπάρχουν και χώρες που υποστηρίζουν τη δράση και τα αιτήματα του εξεγερμένου λαού.
«Αυτοσυγκράτηση» από όλες τις πλευρές ζητάει ο ΟΗΕ
Ο ΟΗΕ έχει απευθύνει έκκληση για τερματισμό των ταραχών και επίδειξη αυτοσυγκράτησης και από τις δύο μεριές της αντιπαράθεσης, για να «προωθηθεί ο διάλογος» με στόχο μία λύση στα προβλήματα που έχουν ανακύψει. Ο διεθνής οργανισμός δήλωσε ακόμη ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στη χώρα, με έντονη ανησυχία.
Άμεση απεμπλοκή της Ρωσίας από τις εσωτερικές εξελίξεις ζητάει η ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατευθύνει τα πυρά της προς τη Ρωσία, την οποία καλεί να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα και την 30ετή ανεξαρτησία του Καζακστάν, αποσύροντας τα στρατεύματά της από τα καζάκικα εδάφη. Την ίδια στιγμή καλεί όλες τις μεριές να υποχωρήσουν και να αποκλιμακώσουν άμεσα την κατάσταση. «Η βία πρέπει να σταματήσει και επιλυθεί με ειρηνικά μέσα η αντιπαράθεση. Η ΕΕ διατίθεται να στηρίξει τις ειρηνευτικές συζητήσεις στη χώρα», δήλωσε αξιωματούχος της Κομισιόν.
Ειρηνική λύση ζητάει η Βρετανία
Η Βρετανία απηύθυνε σήμερα έκκληση για μια την εξεύρεση μιας ειρηνικής λύσης στην εξέγερση στο Καζακστάν, επισημαίνοντας πως παρακολουθεί τις εξελίξεις από κοντά.
«Ανησυχούμε για τις βίαιες συγκρούσεις και παρακολουθούμε τις εξελίξεις από κοντά. Προτρέπουμε να μην υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση και θέλουμε να δούμε μια ειρηνική επίλυση», τόνισε.
Γαλλία: «Εξαιρετικά ανησυχητικά τα γεγονότα στο Καζακστάν»
Από την πλευρά της, η Γαλλία κάλεσε σήμερα όλες τις πλευρές που εμπλέκονται στην κρίση στη χώρα, μεταξύ αυτών τη Ρωσία και τις συμμάχους της του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας που κλήθηκαν από την καζάκικη κυβέρνηση να επέμβουν, να επιδείξουν «αυτοσυγκράτηση» μετά τον θάνατο δεκάδων διαδηλωτών, που σκοτώθηκαν από την αστυνομία.
«Τα γεγονότα της νύχτας είναι εξαιρετικά ανησυχητικά (…). Καταδικάζουμε προφανώς τις βιαιοπραγίες που έλαβαν χώρα», δήλωσε ο κορυφαίος Γάλλος διπλωμάτης Ζαν Ιβ Λεντριάν, ενώπιον Ευρωπαίων δημοσιογράφων στο Παρίσι.
«Καλούμε όλα τα μέρη, είτε βρίσκονται στο Καζακστάν είτε στο πλαίσιο του ΟΣΣΑ να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να ξεκινήσουν διάλογο», τόνισε ο Ζαν Ιβ Λεντριάν, προσθέτοντας πως θα συζητήσει το θέμα αργότερα σήμερα με τον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ, που βρίσκεται στο Παρίσι με την ευκαιρία της έναρξης της γαλλικής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ.
Υπέρ της καζάκικης κυβέρνησης η Τουρκία
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ενημέρωσε τον Καζάκο ομόλογό του ότι η Άγκυρα στέκεται αλληλέγγυα με τη χώρα του, την ώρα που οξύνεται η ταραχώδης σύγκρουση στο εσωτερικό του Καζακστάν.
Το γραφείο του Ερντογάν ανέφερε ότι γνωστοποίησε τηλεφωνικά στον πρόεδρο Τοκάγιεβ πως η Τουρκία παρακολουθεί στενά της εξελίξεις και μπορεί να προσφέρει «τεχνικές πληροφορίες και εμπειρία».
Ο Σουλτάνος δήλωσε ότι κατά τη γνώμη του η κρίση τελικά θα επιλυθεί με διάλογο.
Να συνδιαλλαγούν με τον Τοκάγιεβ καλεί τους διαδηλωτές οι Λευκορωσία
Να τερματίσουν τις διαδηλώσεις και τις βιαιότητες κάλεσε τους διαδηλωτές ο πρόεδρος της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο. Ο ίδιος υποστήριξε ότι αντί για προώθηση της αναταραχής, οι διαδηλωτές πρέπει να στραφούν στο δρόμο της λογικής και να συνδιαλλαγούν με τον Καζάκο πρόεδρο, ο οποίος είναι «άνθρωπος της λογικής», σύμφωνα με τον Λουκασένκο.
Παραλληλίζοντας την τωρινή συνθήκη με αντίστοιχες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις και σκηνές ταραχής στη Λευκορωσία το 2020, ο Λουκασένκο σημείωσε ότι χάρη στη διαχείριση που εφάρμοσε η κρίση κατευνάστηκε.
Η Λευκορωσία είναι στενός σύμμαχος της Μόσχας που διατηρεί εκτεταμένη σφαίρα επιρροής στην περιοχή που βρίσκονται οι πρώην σοβιετικές χώρες, μία εκ των οποίων και το Καζακστάν, στο οποίο η Ρωσία διατηρεί οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα.
Πρόθεση να συνεχίσει την ενεργό παρέμβαση εκφράζει η Ρωσία υπέρ των συμφερόντων της
Η Ρωσία είναι η πιο άμεσα αναμεμειγμένη χώρα στα εσωτερικά του Καζακστάν αυτή τη στιγμή, καθώς χθες το βράδυ έστειλε ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις στην πόλη Αλμάτι, που είναι το επίκεντρο της εξέγερσης, μετά από έκκληση του προέδρου της χώρας. Η Μόσχα φαίνεται αποφασισμένη να διαφυλάξει με κάθε τρόπο τα συμφέροντά της που εντοπίζονται, μεταξύ άλλων, στην πετρελαϊκή αγορά και την αγορά ουρανίου της γείτονας χώρας, και τα οποία διακυβεύονται από το ξέσπασμα της εξέγερσης.
Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε ότι θα συνδράμει με κάθε μέσο την καζάκικη κυβέρνηση και τους άλλους συμμάχους σε περαιτέρω «αντιτρομοκρατικές» επιχειρήσεις στο Καζακστάν.
Επιπλέον, η Ρωσία υποστηρίζει ότι η εξέγερση είναι αποτέλεσμα εξωτερικής παρέμβασης, ρίχνοντας με έμμεσο τρόπο «καρφιά» στις ΗΠΑ και τους δυτικούς συμμάχους της, την ώρα που μαίνεται η αντιπαράθεση για την Ουκρανία.
Χαρακτηριστικά το ρωσικό ΥΠΕΞ δήλωσε: Αντιλαμβανόμαστε τα πρόσφατα γεγονότα στη φιλική μας χώρα σαν μία εξωτερική προσπάθεια βίαιης υπονόμευσης της ασφάλειας και της αξιοπρέπειας του κράτους, με την αξιοποίηση εκπαιδευμένων και οργανωμένων ένοπλων ομάδων».
ΗΠΑ: «Ψευδείς οι ισχυρισμοί της Ρωσίας για αμερικανική μεθόδευση»
Η Ουάσιγκτον από τη μεριά της δηλώνει ότι «παρακολουθεί από κοντά» τα γεγονότα και καλεί τους διαδηλωτές και τις αρχές να δείξουν αυτοσυγκράτηση.
«Ζητάμε από όλους τους Καζάκους να σέβονται και να υπερασπίζονται τους συνταγματικούς θεσμούς, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένης και της πρόσβασης στο διαδίκτυο που πρέπει να αποκατασταθεί», ανέφερε εκπρόσωπος του Πενταγώνου.
«Παρακαλούμε όλες τις πλευρές να βρουν μία ειρηνική λύση για την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης», προσθεσε.
Επιπλέον, η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Τζεν Πσάκι, απέρριψε κάθε ισχυρισμό περί αμερικανοκίνητων διαδηλώσεων στο Καζακστάν, κατηγορίες για τη διάδοση των οποίων είπε ότι ευθύνεται η Μόσχα.
«Οι ισχυρισμοί της Ρωσίας ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται πίσω από τα γεγονότα στο Καζακστάν είναι τρελοί και άκρως ψευδείς, και είναι ξεκάθαρο ότι εντάσσονται στο κλασικό εγχειρίδιο ρωσικής παραπληροφόρησης που βλέπουμε να χρησιμοποιείται συχνά τα τελευταία χρόνια», δήλωσε η Πσάκι.
Δεν θέλει εμπλοκή η Κίνα
Φυσικά, οι εξελίξεις δεν θα μπορούσαν να αφήσουν αδιάφορη την Κίνα, η οποία συνορεύει με το Καζακστάν και έχει άμεση επαφή μαζί του.
Εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ διέψευσε κάθε ενδεχόμενο εμπλοκής της Κίνας στην τρέχουσα κρίση της γείτονας χώρας με οποιοδήποτε τρόπο, καθώς το Πεκίνο ακολουθεί μία αυστηρή γραμμή μη παρέμβασης σε ζητήματα τρίτων χωρών.
«Όσα συμβαίνουν στο Καζακστάν είναι εσωτερικό πρόβλημα της χώρας και μόνο και πιστεύουμε ότι οι αρχές είναι παραπάνω από ικανές να το λύσουν μόνες τους αποτελεσματικά», σημειώνει το ΥΠΕΞ της Κίνας.
Οι διαδηλώσεις δεν έχουν αναδείξει μέχρι στιγμής κάποια διακριτή πολιτική ή φυσική ηγεσία, αλλά φαίνεται περισσότερο να εκτυλίσσονται αυθόρμητα, με τα αιτήματα των εξεγερμένων να υπερβαίνουν την ανάκληση της αύξησης στην τιμή των καυσίμων, και να θέτουν το ζήτημα της πολιτικής αλλαγής, την αντιμετώπιση της φτώχιας, των ανισοτήτων και του αυταρχισμού στη χώρα.