Οι δύο εμπόλεμες πλευρές εκτίμησαν την ενέργεια του Πεκίνου, ωστόσο πρόσθεσαν ήδη δικούς τους όρους και προϋποθέσεις για να προχωρήσει μια ειρηνευτική διαδικασία.
Θετικά σχόλια από τις δύο εμπόλεμες πλευρές συνέλεξε η κίνηση του Πεκίνου, το οποίο σε ρόλο μεσολαβητή ανακοίνωσε το ειρηνευτικό του σχέδιο των 12 σημείων, για τερματισμό της πολεμικής σύρραξης ανάμεσα σε Ουκρανία και Ρωσία.
Τόσο το Κίεβο, όσο και η Μόσχα επικρότησαν την Κινεζική παρέμβαση, ως μια ενέργεια προς τον σωστό δρόμο, ωστόσο πρόσθεσαν δικούς τους όρους και προϋποθέσεις προκειμένου να προχωρήσει μια ειρηνευτική διαδικασία.
Ζελέσκι για συνεργασία και συνάντηση
Ειδικότερα, έπειτα από μια πρώτη μάλλον αμήχανη αντίδραση του Κιέβου, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι είναι ανοιχτός στο να εξετάσει μέρη του κινεζικού σχεδίου, σημειώνοντας μεταξύ άλλων πως στο σχετικό έγγραφο «υπάρχει σεβασμός της εδαφικής μας ακεραιότητας, πράγματα που αφορούν την ασφάλεια. Πρέπει να συνεργαστούμε με την Κίνα σε αυτό το θέμα».
Σύμφωνα με τον Ζελένσκι, υπάρχουν σημεία στις κινεζικές προτάσεις που «ήταν κατανοητά» και «υπάρχουν κι εκείνα που δεν είναι». Πρόσθεσε πως «η Κίνα αποκάλυψε τις σκέψεις της… άρχισε να μιλάει για την Ουκρανία και αυτό δεν είναι κακό. Το ερώτημα όμως είναι τι ακολουθεί τις λέξεις. Το ερώτημα είναι στα βήματα και πού θα οδηγήσουν».
Μάλιστα, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι σκοπεύει να συναντήσει τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ, χωρίς όμως να αναφέρει πότε μπορεί να πραγματοποιηθεί μια τέτοια συνάντηση. «Σκοπεύω να συναντήσω τον Σι Τζινπίνγκ και πιστεύω ότι αυτό θα είναι επωφελές για τις χώρες μας και για την παγκόσμια ασφάλεια», είπε σε συνέντευξη Τύπου στο Κίεβο για την πρώτη επέτειο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ο Ζελένσκι επανέλαβε ότι δεν θα έχει συνομιλίες με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, αν και η Wall Street Journal δημοσίευσε (επικαλούμενη πηγές με γνώση του θέματος) πως ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κάλεσαν τον Ουκρανό πρόεδρο να ξεκινήσει συνομιλίες με τη Μόσχα κατά τη διάρκεια συνάντησης στο Παρίσι τον περασμένο Φεβρουάριο.
Μόσχα: Να αναγνωριστούν οι περιοχές
Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, δήλωσε ότι η Μόσχα εκτιμά το κινεζικό σχέδιο και πως «συμμερίζεται τις απόψεις του Πεκίνου». Ωστόσο, η Ζαχάροβα τόνισε ότι το σχέδιο θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει επίσης την αναγνώριση «νέων εδαφικών πραγματικότητων» στην Ουκρανία, αναφερόμενη στην προσάρτηση από τον ρωσικό στρατό, τεσσάρων ουκρανικών περιοχών (Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια), καθώς και της Κριμαίας.
Σημειώνεται ότι νωρίτερα, ο υψηλόβαθμος σύμβουλος του Ζελένσκι, Μιχαΐλο Ποντολιάκ, δήλωσε πως το «το όποιο ‘ειρηνευτικό σχέδιο’ μόνο με κατάπαυση πυρός και, ως εκ τούτου, νέα οριοθέτηση συνόρων και συνέχιση της κατοχής ουκρανικού εδάφους δεν συνιστά ειρήνη αλλά πάγωμα των εχθροπραξιών, ουκρανική ήττα, (και τις) επόμενες φάσεις της γενοκτονίας από τη Ρωσία». Υπογράμμισε ότι «η θέση της Ουκρανίας είναι γνωστή –υποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων στη γραμμή των συνόρων του 1991».
Τι αναφέρει το κινεζικό σχέδιο
Στο ειρηνευτικό έγγραφο του Πεκίνου αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:
- Σεβασμός στην εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών.
- Η ασφάλεια μιας χώρας δεν μπορεί να είναι εις βάρος της ασφάλειας άλλων κρατών.
- Η εδαφική ασφάλεια δεν μπορεί να εγγυάται από την ενδυνάμωση και την επέκταση των στρατιωτικών συμμαχιών.
- Εκεχειρία και τερματισμός των μαχών, να μην κλιμακωθεί η κρίση στην Ουκρανία ή να ξεφύγει εκτός ελέγχου.
- Σταδιακή προώθηση της αποκλιμάκωσης και σταδιακή συμφωνία για κατάπαυση πυρός.
- Διάλογος και διαπραγματεύσεις είναι η μόνη διέξοδος στην ουκρανική κρίση.
- Διατήρηση της ασφάλειας των πυρηνικών εργοστασίων και στοπ σε επιθέσεις κατά πυρηνικών εγκαταστάσεων.
- Τα πυρηνικά όπλα δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν και δεν πρέπει να ξεσπάσει πυρηνικός πόλεμος.
- Αποφυγή της όποιας πυρηνικής κρίσης.
- Τασσόμαστε κατά της ανάπτυξης, παραγωγής και χρήσης βιολογικών και χημικών όπλων από όλα τα κράτη.
- Τασσόμαστε κατά των μονομερών κυρώσεων που δεν έχουν επικυρωθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Σημειώνεται πως νωρίτερα, ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ, αποφεύγοντας να μιλήσει για την ουσία του κινεζικού σχεδίου, περιορίστηκε να χαρακτηρίσει την Κίνα ως περιορισμένης αξιοπιστίας, με το αιτιολογικό ότι το Πεκίνο δεν έχει δηλώσει ξεκάθαρα ότι η Ρωσία έχει άδικο στη σύγκρουση με την Ουκρανία. Συγκεκριμένα, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ είπε σε δημοσιογράφους στο Ταλίν πως «η Κίνα δεν έχει μεγάλη αξιοπιστία επειδή δεν κατάφερε να καταδικάσει την παράνομη εισβολή στην Ουκρανία».
Το κινεζικό σχέδιο ενέχει κεκαλυμμένη κριτική προς το ΝΑΤΟ, καθώς το κείμενο αναφέρει ότι «η ασφάλεια μιας περιοχής δεν θα πρέπει να κερδίζεται με την ενίσχυση ή τη διεύρυνση στρατιωτικών μπλοκ» και ότι «τα νόμιμα συμφέροντα και οι ανησυχίες όλων των χωρών σε ό,τι αφορά την ασφάλεια θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη».
Ο Λευκός Οίκος είπε ότι το κρίσιμο στοιχείο στην πρόταση 12 σημείων της Κίνας για την επίλυση της κρίσης στην Ουκρανία είναι η στήριξη στην ουκρανική κυριαρχία και κάλεσε όλες τις χώρες να σεβαστούν την εθνική κυριαρχία. Ειδικότερα, όταν ρωτήθηκε για το σχέδιο αυτό ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Τζον Κίρμπι, απάντησε: «Οι δύο πρώτες γραμμές σε αυτό το έγγραφο, πραγματικά, είναι αυτό που θα έπρεπε να μείνει, δηλαδή ο σεβασμός στην εθνική κυριαρχία». Πρόσθεσε ότι όλες οι χώρες θα έπρεπε να σεβαστούν την κυριαρχία της Ουκρανίας, αλλά απέφυγε να χαρακτηρίσει το υπόλοιπο κινεζικό σχέδιο.
Από την πλευρά της η Γερμανία παρουσιάστηκε επιφυλακτική, με τον ομοσπονδιακό πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ χαρακτήρισε «αμφίβολο» το εάν το Πεκίνο επιθυμεί πράγματι να διαδραματίσει έναν τόσο εποικοδομητικό ρόλο. αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος χαρακτήρισε «καλό» το γεγονός ότι η κινεζική κυβέρνηση τάσσεται ξεκάθαρα κατά της χρήσης πυρηνικών όπλων, επισήμανε ωστόσο ότι «λείπουν σημαντικά στοιχεία» από την πρόταση, όπως η αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων.