Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, οι Αμερικανοί και ολόκληρη η διεθνής κοινότητα περιμένουν τα αποτελέσματα της πλέον πολωτικής προεδρικής αναμέτρησης στην ισχυρότερη Δημοκρατία του κόσμου, το βράδυ της Τρίτης.
Χαρακτηριστικό των έντονων πολιτικών παθών είναι το γεγονός ότι μέχρι την Παρασκευή είχαν ήδη ψηφίσει περισσότεροι από 80 εκατομμύρια Αμερικανοί πολίτες. Για τον υπόλοιπο πλανήτη –ιδίως για την Ευρώπη, τη μεγάλη σύμμαχο της Αμερικής, και ακόμη ειδικότερα την Ελλάδα, την οποία η Τουρκία του Ερντογάν απειλεί με ολοένα και πιο κραυγαλέο τρόπο– πρόκειται για τις σημαντικότερες αμερικανικές προεδρικές εκλογές της μεταπολεμικής περιόδου.
Αν όλα κυλήσουν ομαλά –κάτι που για πρώτη φορά τον τελευταίο ενάμιση αιώνα θεωρείται κάθε άλλο παρά εγγυημένο– πριν ξημερώσει η Τετάρτη, στην Ελλάδα θα γνωρίζουμε αν ο Ντόναλντ Τραμπ θα έχει εξασφαλίσει μία ακόμη τετραετία στον Λευκό Οίκο ή αν ο Τζο Μπάιντεν θα έχει εκλεγεί ο 46ος πρόεδρος των ΗΠΑ. Το μέγεθος του διακυβεύματος αναδεικνύεται από το γεγονός ότι ο Τραμπ επιμένει, εμπρηστικά, ότι θα ηττηθεί μόνον αν υπάρξει εις βάρος του μαζικής κλίμακας εκλογική απάτη. Κανένας προκάτοχός του δεν διέβαλλε τόσο ανερυθρίαστα την εκλογική διαδικασία.
Παραμονές της μεγάλης αναμέτρησης, η «Κ» απευθύνθηκε σε μια ευρεία γκάμα σχολιαστών, διαφορετικών ιδεολογικών προελεύσεων και πεδίων ειδημοσύνης, για να αποκτήσει μία πιο σαφή εικόνα του πώς το αποτέλεσμα θα επηρεάσει τον διεθνή ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών. Δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου μέχρι πρόσφατα η αμερικανική παρουσία αποτελούσε εγγύηση σταθερότητας και όπου σήμερα η ειρήνη μοιάζει να κρέμεται από μια κλωστή.
Οι δύο διαφορετικοί κόσμοι στην ίδια υπερδύναμη
Ο διχασμός που προκάλεσε η θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι τέτοιος, ώστε συχνά η αναμέτρησή του με τον Τζο Μπάιντεν περιγράφεται ως σύγκρουση δύο διαφορετικών κόσμων, δύο εντελώς αντιφατικών οραμάτων για το μέλλον των ΗΠΑ. Ο Αμερικανός πρόεδρος θέλει μια Αμερική περιχαρακωμένη στα σύνορά της, περιστοιχισμένη από τείχη που την προστατεύουν από εισβολείς-μετανάστες, εθνικιστική, που εγκαταλείπει διεθνείς οργανισμούς και βρίσκεται σε μια διαρκή απειλή, όχι μόνο από παραδοσιακούς αντιπάλους της όπως η Κίνα, αλλά και συμμάχους, όπως η Γερμανία. Mια χώρα στην οποία ο δείκτης ευημερίας απεικονίζεται μόνο στο χρηματιστήριο και όχι στο σύστημα υγείας ή παιδείας, όπου οι θεσμοί νοσούν και τα παραδοσιακά checks and balances αμφισβητούνται.
Αμερικανικές εκλογές 2020: Ολονύχτια κάλυψη από το kathimerini.gr
Νικ Μπερνς στην «Κ»: Αυτή τη δύσκολη στιγμή χρειαζόμαστε τον Μπάιντεν
Η εμπειρία και οι γνώσεις του Τζο Μπάιντεν για τη διεθνή κοινότητα και την αμερικανική κοινωνία, οι ηγετικές του ικανότητες και η αποδεδειγμένη και σθεναρή πίστη του στο δημοκρατικό πολίτευμα, τον καθιστούν, μακράν, τον καλύτερο υποψήφιο, τονίζει σε συνέντευξή του στην «Κ», λίγα εικοσιτετράωρα πριν από τις εκλογές, ο Νικ Μπερνς, από τους στενότερους συμβούλους του τέως αντιπροέδρου σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, ο οποίος συγκαταλέγεται μεταξύ των υποψηφίων για το αξίωμα του υπουργού Εξωτερικών ή αυτό του συμβούλου εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου σε μια κυβέρνηση Μπάιντεν.
O Ερντογάν δεν θέλει να αλλάξει «ένοικο» ο Λευκός Οίκος
Με μεγάλο ενδιαφέρον παρακολουθούν στην Τουρκία το αποτέλεσμα των εκλογών στις ΗΠΑ και όλοι ομολογούν πως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα προτιμούσε τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ, λόγω των προσωπικών σχέσεων που έχουν αναπτύξει οι δύο άνδρες, όπως και οι γαμπροί τους. Ενδεικτικό της ειδικής αυτής σχέσης είναι ότι ακόμη και οι κυρώσεις που είχαν αποφασισθεί από την αμερικανική πλευρά κατά της Τουρκίας λόγω της αγοράς των ρωσικών πυραύλων S-400 δεν έχουν εφαρμοστεί, με παρέμβαση του ίδιου του Αμερικανού προέδρου, ο οποίος δεν έκρυψε ποτέ τη συμπάθειά του προς τον «φίλο του» πρόεδρο Ερντογάν.
«Είναι ζήτημα ζωής και θανάτου»
Αμερικανοί πολίτες που ζουν στην Ελλάδα μιλούν στην «Κ». Ένας από αυτούς είναι και ο Μάρτι Αϊζενστάιν από το Οχάιο, ο οποίος πριν από 27 χρόνια ερωτεύτηκε την Τόνια, μια Ελληνίδα που γνώρισε στη Βοστώνη, και μετακόμισε μαζί της στην Αθήνα. Λίγες μέρες πριν από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, λέει στην «Κ» πόσο χαίρεται που δεν βρίσκεται στις ΗΠΑ. «Οι φίλοι μου και η οικογένειά μου κοντεύουν να τρελαθούν, νιώθω καλά που δεν εκτίθεμαι στο άγχος και στην κατάθλιψη που σου δημιουργεί η Αμερική του Τραμπ», λέει ο 60χρονος Αϊζενστάιν. Τονίζει πως είναι προσεκτικά αισιόδοξος, γιατί και το 2016 τα προγνωστικά έδιναν νίκη της Χίλαρι Κλίντον, αλλά το αποτέλεσμα τα διέψευσε δραματικά. «Είναι επικίνδυνο για όλο τον κόσμο το να διανύει η Αμερική μια τόσο σκοτεινή περίοδο», συμπληρώνει.
Διαβάστε αναλυτικά το ρεπορτάζ
Οντ Αρνε Γουέσταντ: Ανησυχώ, αλλά δεν προβλέπω ταραχές
Για τον καθηγητή του αμερικανικού Πανεπιστημίου Γέιλ Οντ Αρνε Γουέσταντ «θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε πώς θα αντιδράσει η Τουρκία απέναντι σε ενδεχόμενη αλλαγή προέδρου στις ΗΠΑ».
«Θα είναι καθοριστικές εκλογές. Πρόκειται για μια επιλογή μεταξύ δύο πολύ διαφορετικών εναλλακτικών λύσεων. Νομίζω ότι σίγουρα θα υπάρξει τεράστια διαφορά στο ύφος της αμερικανικής πολιτικής εάν ο Τζο Μπάιντεν κερδίσει αυτές τις εκλογές. Μάλλον θα είναι ευκολότερο για την Ευρώπη να συνεργαστεί με τον Μπάιντεν από ό,τι ήταν με τον Τραμπ. Ο Μπάιντεν θα προσανατολιστεί περισσότερο στη συνεργασία. Αυτό έχει να κάνει και με τους ανθρώπους που τον πλαισιώνουν. Εννοώ ότι εκείνοι που κατά πάσα πιθανότητα θα διαχειριστούν τις ευρωπαϊκές υποθέσεις σε μια προεδρία Μπάιντεν είναι γνωστοί σε πάρα πολλούς Ευρωπαίους πολιτικούς και τεχνοκράτες. Ωστόσο, ορισμένα από τα ευρύτερα ζητήματα που χωρίζουν τώρα την Ευρώπη από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις Ηνωμένες Πολιτείες από την Ανατολική Ασία θα παραμείνουν», εκτιμά ο καθηγητής του Γέιλ.