Κλοπή στην Εθνική Πινακοθήκη: Ο Μονκάλβο δεν «ήρθε» στο Δ.Σ.

Αντιφάσεις και ερωτήματα προκαλεί ο χειρισμός της υπόθεσης για το έργο του Μονκάλβο που αποσύρθηκε τελικά από τη δημοπρασία (αριστερά) της Φλωρεντίας. Δεξιά, το έργο που εκλάπη από την Πινακοθήκη.

Μία εβδομάδα μετά την ανάκτηση των δύο κλεμμένων πινάκων της Εθνικής Πινακοθήκης, των Πικάσο και Μοντριάν, παραμένουν αναπάντητα τα ερωτήματα σχετικά με την τύχη του τρίτου έργου που εκλάπη το 2012 και τους χειρισμούς της Πινακοθήκης όταν ένα παρόμοιο έργο εμφανίστηκε σε δημοπρασία στη Φλωρεντία.

Πρόκειται για το σχέδιο με τίτλο «Ο Αγιος Diego de Alcala σε έκσταση με την Αγία Τριάδα και Σύμβολα του Πάθους» του Guglielmo Caccia, γνωστού και ως «Μονκάλβο».

Το έργο της δημοπρασίας εμφάνιζε ορισμένες διαφορές με το σχέδιο που είχε στην κατοχή της η Εθνική Πινακοθήκη και μέχρι σήμερα έχει γίνει γνωστό ότι «λόγω σοβαρών αμφιβολιών» δεν κρίθηκε απαραίτητο να σταλεί κάποιος ειδικός για να εξετάσει από κοντά το αντικείμενο.

«Εθεσα το ζήτημα στο Δ.Σ. και δεν το κρίναμε απαραίτητο», είχε δηλώσει η Μαρίνα Λαμπράκη – Πλάκα στην «Κ» όταν ανέδειξε το θέμα της δημοπρασίας («Κ», 26/11/2020). Τι διημείφθη όμως στην επίμαχη συνεδρίαση; Απ’ ό,τι φαίνεται το Δ.Σ. της Πινακοθήκης δεν ενημερώθηκε για το θέμα. «Συζήτηση για αυτόν τον πίνακα δεν έχει γίνει, δεν θυμάμαι να έγινε σχετική συνεδρίαση», δήλωσε στην «Κ» ο πρόεδρος του Δ.Σ. Απόστολος Μπότσος όταν του θέσαμε το σχετικό ερώτημα. Ο επί 29 χρόνια πρόεδρος της Πινακοθήκης και επίτιμος πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν θυμόταν να έχει τεθεί ως θέμα της ημερήσιας διάταξης κάποιο ζήτημα σχετικά με το έργο του Μονκάλβο.  

Το μυστήριο του κλεμμένου Μονκάλβο επανήλθε στο προσκήνιο όταν ο 49χρονος κατηγορούμενος για την κλοπή των πινάκων ισχυρίστηκε ότι κατέστρεψε το έργο έπειτα από ένα ατύχημα που είχε κατά τη διαφυγή του από την Πινακοθήκη. 

Το έργο εντοπίστηκε στον ηλεκτρονικό κατάλογο δημοπρασίας του οίκου Pandolfini το 2019 από την ιστορικό τέχνης Σερένα Ντιτάλια, η οποία ενημέρωσε με τη σειρά της την Ελληνίδα συνάδελφό της Μαριλένα Κασιμάτη. Το έργο ήταν ελαφρώς παραλλαγμένο, είχαν για παράδειγμα προστεθεί μία σφραγίδα και μία υπογραφή, αλλά και οι δύο ιστορικοί τέχνης θεωρούσαν πολύ πιθανό ότι επρόκειτο για το έργο που εκλάπη από την Πινακοθήκη.

Οι αλλαγές, έλεγαν στην «Κ», οφείλονταν στην προσπάθεια πλαστογράφων να παραπλανήσουν τις αρχές. Παρόμοια άποψη έχει και ο Ερικ Πόστμα, καθηγητής Τεχνητής Νοημοσύνης στο Πανεπιστήμιο Tilburg της Ολλανδίας που ειδικεύεται στον εντοπισμό πλαστογραφιών έργων τέχνης μέσω ψηφιακής ανάλυσης. «Οι δύο εικόνες είναι σε μεγάλο βαθμό όμοιες», δήλωσε πριν από λίγες ημέρες («Κ», 1/7/2021). 

Η «Κ» έθεσε πολλές φορές ερωτήματα σχετικά με τη διαδικασία ελέγχου των δύο έργων από τις ελληνικές αρχές. Το υπουργείο Πολιτισμού επιβεβαίωσε ότι τότε (2019) είχε γίνει επικοινωνία με τη Europol και την Interpol προκειμένου να επιτευχθεί η τεκμηρίωση του έργου. Σε παρέμβασή της στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ (3/7/2021) η κ. Πλάκα σημείωσε για το έργο προς δημοπράτηση ότι «δεν ήταν οι ίδιες διαστάσεις με το δικό μας έργο» και ότι εξετάστηκε «εξονυχιστικά» από τις υπηρεσίες του ΥΠΠΟ και της Πινακοθήκης. 

Η κ. Λαμπράκη – Πλάκα δεν ανταποκρίθηκε σε αίτημα της «Κ» για κάποιο σχόλιο.

Πηγή άρθρου: www.kathimerini.gr