Εκατοντάδες σπήλαια απλώνονται στα βουνά του νομού Ένσι, μια γεωργική γωνιά της επαρχίας Χουμπέι της Κίνας. Το πιο μεγαλοπρεπές, ο Τενγκλόνγκ, ή «ιπτάμενος δράκος», είναι ένα από τα μεγαλύτερα καρστικά συστήματα της Ασίας, με το άνοιγμα της βασικής εισόδου να φτάνει τα 74 μέτρα και να εμπεριέχει περάσματα και διαδρόμους μήκους 65 χλμ., φιλοξενώντας πολυάριθμες νυχτερίδες.
Σε κοντινή απόσταση υπάρχουν αγροκτήματα που φιλοξενούν χιλιάδες άγρια θηλαστικά, ζώα που σύμφωνα με τους επιστήμονες θα μπορούσαν να αποτελέσουν ενδιάμεσους ξενιστές για τη μετάδοση ιών από τις νυχτερίδες στους ανθρώπους.
Το Πεκίνο αρνείται την πρόσβαση στελεχών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) σε αυτές τις σπηλιές που κατά πολλούς οδηγούν στο «μονοπάτι» της πανδημίας, μεταδίδει η Washington Post, η οποία πραγματοποίησε οδοιπορικό στο δίκτυο σπηλαίων του Ένσι, σε απόσταση έξι ωρών από τη Γουχάν.
Στα ανήλιαγα σπήλαια οι απαντήσεις;
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα σπήλαια αυτά θα μπορούσαν δυνητικά να δώσουν κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με τη διαδρομή που μπορεί να ακολουθηθεί για να φτάσουμε στην προέλευση του ιού και για το αν τελικά εξαπλώθηκε από νυχτερίδες σε άλλα ζώα ή ανθρώπους πριν φτάσει στην αγορά της Γουχάν.
Ένας εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον είπε ότι δεν μπορούν να επαληθεύσουν για το αν οι νυχτερίδες, τα ζώα εκτροφής και οι κάτοικοι της περιοχής έκαναν τεστ για τον κορωνοϊό, ωστόσο ανεφερε ότι η Κίνα απαγόρευσε το εμπόριο και την κατανάλωση άγριων ζώων από τον Φεβρουάριο του 2020.
Σύμφωνα με ένα ερευνητικό ινστιτούτο της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, το Δυτικό Χουμπέι φιλοξενεί τουλάχιστον επτά τύπους νυχτερίδων (Horseshoe bats), ενώ ένα είδος (η Rhinolophus affinis), που έχει βρεθεί νοτιότερα στην Κίνα, φέρει έναν ιό 96% πανομοιότυπο με τον SARS-CoV-2.
Το Πεκίνο και ο ΠΟΥ λένε ότι η πιο πιθανή προέλευση της πανδημίας είναι η φυσική μετάδοση μέσω της άγριας ζωής. Ωστόσο, έχει σημειωθεί μικρή πρόοδος στη δημιουργία ενός «φυσικού μονοπατιού» από την νυχτερίδα στην αγορά της Γουχάν ή και για οποιαδήποτε άλλη θεωρία, εξαιτίας της άρνησης της κινεζικής κυβέρνησης να παραχωρήσει πρόσβαση στους επιστήμονες.
«Πρέπει πραγματικά να μάθουμε περισσότερα για τους ιούς που κυκλοφορούν σε αυτές τις νυχτερίδες στις σπηλιές Ένσι», δήλωσε ο εξελικτικός βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, Μάικλ Βορομπέι. «Αυτή η εγγύτητα μεταξύ των εκτρεφόμενων ζώων και των νυχτερίδων είναι κάτι που μας ανησυχεί».
Από την πλευρά του, ο Μαρκ Ελοΐτ, επιστήμονας στο Ινστιτούτο Παστέρ στο Παρίσι, συμφωνεί ότι πρέπει να γίνουν πολύ περισσότερα βήματα και να ληφθούν δείγματα από αυτές τις περιοχές στην Κίνα.
Το Πεκίνο ήταν λιγότερο πρόθυμο να βρει απαντήσεις στη Χουμπέι, καθώς προβάλλει τη δική του θεωρία ότι ο ιός μπορεί να προέρχεται από το εξωτερικό. Ένας ξένος επιστήμονας που εργάστηκε για χρόνια στο Ινστιτούτο ιολογίας της Γουχάν και ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, είπε ότι η έρευνα πεδίου του ινστιτούτου σε σπηλιές νυχτερίδων έχει ανασταλεί από την έναρξη της πανδημίας. Αλλά οι κινεζικές αρχές είχαν στο στόχαστρό τους την Ένσι πριν γίνει γνωστή η απειλή του covid-19.
Η καταστολή του εμπορίου άγριας ζωής από την Ένσι ξεκίνησε στις 23 Δεκεμβρίου 2019, σύμφωνα με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης, οκτώ ημέρες πριν η Κίνα αναγνωρίσει δημόσια τον νέο ιό. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι αξιωματούχοι βρήκαν κάτι σημαντικό: Θα μπορούσε να ήταν προληπτικό, όμως τα στοιχεία διαγράφηκαν πριν ο κόσμος αντιληφθεί την ύπαρξη του ιού.
Έκτοτε, το Πεκίνο απέρριψε τις διεθνείς εκκλήσεις για περισσότερες λεπτομέρειες. Οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών είπαν στον Τζο Μπάιντεν ότι ο ιός δεν ήταν βιολογικό όπλο, αλλά ότι η πιθανή προέλευση ήταν ή φυσική μετάδοση ή ατύχημα που σχετίζεται με εργαστήριο.
«Πιέσεις» για έρευνα
Μία από τις βασικές θεωρίες αναφέρει ότι ο SARS-CoV-2 προέρχεται από νυχτερίδες. Ωστόσο, το πώς μεταδόθηκε στον άνθρωπο είναι ασαφές.
Σύμφωνα με τη θεωρία της φυσικής μετάδοσης, ο ιός θα μπορούσε να έχει περάσει απευθείας σε έναν άνθρωπο που περιπλανήθηκε σε μια σπηλιά-ίσως σε έναν χωρικό, έναν κυνηγό ή έναν επιστήμονα. Θα μπορούσε επίσης να έχει μεταδοθεί πρώτα σε έναν ενδιάμεσο ξενιστή.
Μια δεύτερη θεωρία υποστηρίζει ότι το ξέσπασμα θα μπορούσε να προέρχεται από εργαστηριακό ατύχημα. Το πιο εξελιγμένο εργαστήριο έρευνας της Κίνας για τον κορωνοϊό εδρεύει στη Γουχάν, με τους Κινέζους να αρνούνται ότι συνέβη διαρροή.
Μερικοί επιστήμονες πιέζουν για μια πιο έντονη αναζήτηση ενός ενδιάμεσου ξενιστή, ο οποίος, αν βρεθεί, θα αποτελούσε ισχυρή απόδειξη για φυσική μετάδοση. Άλλοι κορωνοϊοί όπως ο SARS και ο MERS μεταφέρθηκαν από ενδιάμεσους ξενιστές: καβούρια και καμήλες, αντίστοιχα.
Πλέον, οι τοπικές αγορές τις Κίνας έπαψαν να πωλούν άγρια ζώα και σύμφωνα με τη WP θα πρέπει να βρεθεί τρόπος, ανάλυσης μεγάλου αριθμού δειγμάτων για τον εντοπισμό πιθανών ενόχων και ξενιστών.