Σχεδόν δύο εβδομάδες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ροή ψευδών ειδήσεων ή παραπλανητικών πληροφοριών όχι μόνο δεν έχει εγκαταλειφθεί αλλά εμπλουτίζεται και με διάφορες περίεργες θεωρίες που κοινοποιούνται στο διαδίκτυο.
Κάποιοι έχουν αρχίσει να διακινούν ισχυρισμούς ότι ο πόλεμος είναι φάρσα, κατασκεύασμα των μέσων ενημέρωσης, ή ότι η Δύση υπερβάλλει σε σχέση με την πραγματική του κλίμακα, γράφει το BBC. Για να τα δούμε αναλυτικότερα:
Αιματοχυσία τηλεοπτικών προδιαγραφών
Εκατομμύρια views σε πολλές πλατφόρμες μετρά ένα βίντεο με έναν άντρα και μια γυναίκα που έχουν απλώσει ψεύτικο αίμα στο πρόσωπό τους. Το βίντεο κοινοποιείται ως υποτιθέμενη απόδειξη ότι ο πόλεμος είναι φάρσα και ότι τα θύματα-πολίτες αποτελούν απλώς «εύρημα» που τροφοδοτεί την κρίση -άτομα που προσλαμβάνονται για να αναπαράγουν σκηνές από επιθέσεις.
Ομως, το επίμαχο βίντεο δεν έχει σχέση με τον πόλεμο. Προέρχεται από ουκρανική τηλεοπτική σειρά του 2020 και δεν σχετίζεται με την τρέχουσα ρωσική εισβολή. Ο ίδιος ο πρωταγωνιστής του είχε ανεβάσει στο Twitter τον Δεκέμβριο του 2020 εικόνες από τα παρασκήνια των γυρισμάτων.
Πτώματα εν κινήσει
Εχει γίνει viral σε πολλά δίκτυα και έχει διαδοθεί από λογαριασμούς που υποστηρίζουν το Κρεμλίνο ένα βίντεο με έναν δημοσιογράφο μπροστά σε σειρές από σακούλες με πτώματα. Στη συνέχεια, μια από τις σακούλες αρχίζει να κουνιέται, ένας άνδρας αφαιρεί το κάλυμμα και τον παρακολουθεί ένας φωτογράφος. Οι σχετικές αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υποστηρίζουν ότι το βίντεο γυρίστηκε στην Ουκρανία και αποδεικνύει ότι ο πόλεμος είναι ένα κατασκεύασμα της «δυτικής προπαγάνδας».
Αλλά η εντελώς διαφορετική αλήθεια είναι ότι το βίντεο προέρχεται από διαδήλωση για την κλιματική αλλαγή στη Βιέννη στις αρχές Φεβρουαρίου, όπως αναφέρει η αυστριακή εφημερίδα Osterreich. Με το εύρημα της σακούλας, οι ακτιβιστές-διοργανωτές ήθελαν να εικονοποιήσουν τον κίνδυνο των εκπομπών άνθρακα για την ανθρώπινη ζωή. Το ίδιο βίντεο είχε κοινοποιηθεί τον περασμένο μήνα και από συνωμοσιολόγους κατά του κορωνοϊού, με αντίστοιχα ψευδείς ισχυρισμούς.
Πόλεμος με ξύλινα τουφέκια
Ακόμη, στιγμιότυπο από εκπομπή του Fox News που δείχνει δύο Ουκρανούς να κρατούν ξύλινα όπλα συνοδεύεται από διαδικτυακούς ισχυρισμούς ότι ο πόλεμος είναι φάρσα: «Να, δεν χρησιμοποιούνται πραγματικά όπλα!».
Το οπτικό υλικό, ωστόσο, χρονολογείται στα μέσα Φεβρουαρίου, πριν ξεκινήσει ο πόλεμος, και προέρχεται από εκπαίδευση του ακροδεξιού τάγματος Αζόφ στο Χάρκοβο.
Το μυστήριο με τον Στίβεν Σιγκάλ
Ενα ψευδές tweet, που φαίνεται ότι στάλθηκε από τον επαληθευμένο λογαριασμό του CNN, ισχυρίζεται ότι ο ηθοποιός Στίβεν Σιγκάλ, ο οποίος έχει διπλή αμερικανορωσική υπηκοότητα, εντοπίστηκε στις τάξεις των ρωσικών ειδικών δυνάμεων, κοντά στο Κίεβο.
Ομως το tweet, που απόλαυσε ευρύτατη δημοσιότητα, πιθανότατα δημιουργήθηκε από κάποιο δωρεάν διαδικτυακό εργαλείο που επιτρέπει στους χρήστες να τουιτάρουν -ψευδώς μεν, με αυθεντική εμφάνιση δε- από επαληθευμένους λογαριασμούς.
Ο ίδιος ο 69χρονος ηθοποιός δήλωσε στο Fox News την περασμένη εβδομάδα ότι βλέπει και τις δύο χώρες ως «μια οικογένεια» και ελπίζει σε «ειρηνική επίλυση». Και το CNN τόνισε ότι η εικόνα ήταν κατασκευασμένη.
Πέθανε δύο φορές, αλλά ζει!
Ρώσος διπλωμάτης μοιράστηκε μια κατασκευασμένη ιστορία για έναν δημοσιογράφο που σκοτώθηκε στην Ουκρανία κατά τη διάρκεια της ρωσικής εισβολής, γράφει το ΒΒC.
«Πώς να φτιάξεις ένα fake… Συνάδελφοι, προσέξτε, η μεγάλη μάχη δεν είναι στην Ουκρανία, είναι στα ψέματα των MSM», δηλαδή των «κύριων μέσων ενημέρωσης» έγραψε στο Twitter ο Ντμίτρι Πολιάνσκι, αναπληρωτής πρεσβευτής της Ρωσίας στον ΟΗΕ. Η ανάρτησή του συνοδεύτηκε από ένα tweet στο οποίο ισχυριζόταν ότι το CNN είχε μεταδώσει τον θάνατο κάποιου Bernie Gores στην Ουκρανία, ενώ και πέρυσι είχε μεταδώσει την ίδια «είδηση», τον ίδιο θάνατο, του ίδιου ανθρώπου, με το ίδιο όνομα, αλλά στο Αφγανιστάν των Ταλιμπάν.
Ωστόσο, τα επίμαχα στιγμιότυπα προέρχονται και πάλι από ψεύτικους λογαριασμούς του CNN. Ο άνδρας που παρουσιάζεται δεν είναι κάποιος… διπλά νεκρός Bernie Gores, αλλά ο ολοζώντανος YouTuber που ονομάζεται Jordie Jordan.
Η μάχη μαίνεται στο… Μπέρμιγχαμ
Φωτιές άναψε και ένα βίντεο που δείχνει πλήθος να δέχεται σκηνοθετικές οδηγίες προκειμένου να τρέξει και να ουρλιάξει από φόβο. Υποστηρίζεται ότι διέρρευσε από την Ουκρανία και αποδεικνύει ότι οι σκηνές οδύνης που προβάλλουν τα μέσα ενημέρωσης είναι σκηνοθετημένες.
Ομως, το εν λόγω πλάνο εκτυλίσσεται στο Μπέρμιγχαμ το 2013 για την ταινία επιστημονικής φαντασίας Invasion Planet Earth (2019), η οποία τότε ονομαζόταν Kaleidoscope Man.
Ο σκηνοθέτης της ταινίας Σάιμον Κοξ δήλωσε «σοκαρισμένος» όταν είδε το υλικό του να χρησιμοποιείται με αυτό τον τρόπο.
Η πρώτη κυρία στα χακί
Χρήστες μέσων κοινωνικής δικτύωσης κοινοποιούν επίσης μια εικόνα που φέρεται να δείχνει τη σύζυγο ενός «Ουκρανού αντιπροέδρου» στα χακί, στρατευμένη στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας για να πολεμήσει τη ρωσική εισβολή. Ομως, η Ουκρανία δεν έχει αντιπρόεδρο.
Αλλη εκδοχή μάλιστα υποστηρίζει, εσφαλμένα, ότι πρόκειται για την πρώτη κυρία της χώρας Ολένα Ζελένσκα. Οπως αποδείχτηκε, η αρχική φωτογραφία τραβήχτηκε τον Αύγουστο του 2021, κατά τη διάρκεια πρόβας για μια στρατιωτική παρέλαση στο Κίεβο.