Κάποιες στιγμές, ανοίγει ένα παράθυρο στον χρόνο και το παρόν και το παρελθόν συγχωνεύονται, η πραγματικότητα και τα σύμβολα γίνονται ένα και το μέλλον προβάλλει λίγο καλύτερο απ’ ό,τι διαφαινόταν έως χθες. Τέτοια στιγμή ζουν οι χριστιανοί του ταραγμένου Ιράκ με την επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου. Με την επίσκεψη που άρχισε την Παρασκευή και ολοκληρώνεται αύριο, Δευτέρα, ο 84χρονος Ποντίφικας θέλει να παρηγορήσει τους λίγους εναπομείναντες χριστιανούς στη χώρα, ύστερα από δεκαετίες αιματοχυσίας που είδαν τον αριθμό τους να μειώνεται από περίπου 1,4 εκατ. το 1990 σε ίσως λιγότερους από 200.000 σήμερα. Θέλει να επουλώσει τις πληγές που άφησαν οι διώξεις του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν μετά τον πρώτο πόλεμο του Κόλπου το 1990-91, και η τρομοκρατία που άσκησαν φανατικοί μουσουλμάνοι στα χρόνια του χάους μετά την αμερικανική εισβολή το 2003. Το 2014-17 κορυφώθηκε το κακό, όταν το αυτοαποκαλούμενο Ισλαμικό Κράτος κυριάρχησε στο βόρειο Ιράκ, σκοτώνοντας και διώχνοντας τους χριστιανούς, καταστρέφοντας χωριά, μνημεία και εκκλησίες τους.
Ο Πάπας θέλει, επίσης, να συνεισφέρει στην αποκατάσταση εμπιστοσύνης μεταξύ μουσουλμάνων και χριστιανών στην περιοχή. Γι’ αυτό, την Παρασκευή το πρωί, πριν αναχωρήσει για τη Βαγδάτη, συναντήθηκε με Ιρακινούς πρόσφυγες που ζουν στην Ιταλία, ενώ χθες ήταν να συναντηθεί με τον ηγέτη των σιιτών μουσουλμάνων του Ιράκ, πριν επισκεφθεί την Ουρ, γενέτειρα του Αβραάμ, πατριάρχη του Ιουδαϊσμού, του Χριστιανισμού και του Ισλάμ. Πολίτες και ηγέτες όλων των θρησκειών χαιρέτισαν την επίσκεψη του Πάπα· ομάδα σιιτών μαχητών μάλιστα, που τελευταίως επιτίθεται σε αμερικανικούς στόχους, ανήγγειλε εκεχειρία όσο ο Πάπας Φραγκίσκος θα βρίσκεται στο Ιράκ. Ο Πάπας θα συναντηθεί με πολιτικούς ηγέτες στη Βαγδάτη και στην κουρδική περιοχή στο βόρειο Ιράκ, ενώ θα παρευρεθεί σε εκκλησία της πρωτεύουσας, όπου φανατικοί ισλαμιστές σκότωσαν δεκάδες χριστιανούς το 2010, καθώς και στη Μοσούλη, «πρωτεύουσα» του Ισλαμικού Κράτους.
Οσο «ιστορική και θαρραλέα» και αν είναι αυτή η επίσκεψη, όπως την αποκάλεσε ο μεγάλος ιμάμης του Αλ Αζχάρ, της ανώτατης αρχής των σουνιτών, όσο αναγκαία και για τη χώρα που προσπαθεί να ορθοποδήσει, δεν μπορεί να απαλείψει το γεγονός ότι ο Χριστιανισμός εξαφανίζεται από την περιοχή στην οποία ρίζωσε τους πρώτους αιώνες μ.Χ. Πριν από έναν αιώνα, οι χριστιανοί αποτελούσαν περίπου το 10% του πληθυσμού της Μέσης Ανατολής, με τους περισσότερους στην Αίγυπτο. Πριν από λίγα χρόνια, το ποσοστό είχε πέσει στο 4%. Με τη συνεχόμενη αιματοχυσία στη Συρία, όπου εκεί οι χριστιανοί αποτελούσαν το 10% του πληθυσμού, ο συνολικός αριθμός τους στην περιοχή σήμερα θα είναι ακόμη μικρότερος. Στο τραγικό κεφάλαιο της ιστορίας των χριστιανών της Συρίας συμπεριλαμβάνεται η απαγωγή και εξαφάνιση το 2013 του Ελληνορθόδοξου μητροπολίτη Χαλεπίου κ. Παύλου και του Συροϊακωβίτη επισκόπου Ιωάννη.
Ομως, οι χριστιανοί της περιοχής επιθυμούσαν να φύγουν και πριν από τον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας, πριν από την επέλαση του Ισλαμικού Κράτους. Μπορεί τα κοσμικά καθεστώτα του Ασαντ και του Σαντάμ να ήταν πιο «ανεκτικά», να βασίζονταν σε μεγάλο βαθμό σε μέλη της χριστιανικής μειονότητας, αλλά η ανασφάλεια ήταν και είναι μόνιμος σύντροφος των ανθρώπων αυτών. Δεν ξεχνούσαν παλιές σφαγές, ούτε τους κινδύνους του παρόντος και του μέλλοντος. «Εδώ είναι το τέλος της διαδρομής. Ολοι θέλουν να φύγουν», μου είχε πει ένας νέος ιερέας σε μικρό χωριό του Β. Ιράκ το 1991. Η παρουσία αμερικανικών και άλλων δυνάμεων, που είχαν εκδιώξει τον στρατό του Σαντάμ, δεν ήταν μόνο ευκαιρία για να ανασάνουν οι χριστιανοί της περιοχής, αλλά κυρίως ελπίδα για να φύγουν. Ενήλικοι και παιδιά που μιλούσαν την αραμαϊκή, τη γλώσσα του Χριστού, λαχταρούσαν την έξοδό τους από τα αρχαία εδάφη μιας εχθρικής πατρίδας.
Αυτά τα γνωρίζει ο Πάπας Φραγκίσκος, όπως και όποιος παρακολουθεί την περιοχή. Η έκκλησή του, λοιπόν, για «ειρήνη, συμφιλίωση και την απόρριψη της βίας» δεν απευθύνεται μόνο στους χριστιανούς και τους μουσουλμάνους της περιοχής, αλλά σε όλο τον κόσμο. Θέτοντας εαυτόν σε κίνδυνο, το μήνυμά του αποκτά μεγαλύτερη ισχύ. Οπως αυτό που εκπέμπει καθημερινώς ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος από την Κωνσταντινούπολη.