Λίβανος: Σκηνές εμφυλίου επέστρεψαν στη Βηρυτό – Διεθνείς εκκλήσεις για αποκλιμάκωση

Η διαδήλωση που οργανώθηκε από τα σιιτικά κινήματα Χεζμπολάχ και Αμάλ κατά του δικαστή Τάρεκ Μπιτάρ, επικεφαλής της έρευνας για την έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού το 2020, εξελίχθηκε σε έκρηξη βίας που οδήγησε στο θάνατο έξι ατόμων και τον τραυματισμό δεκάδων άλλων, μετατρέποντας σε εμπόλεμη ζώνη συνοικίες της λιβανικής πρωτεύουσας και επαναφέροντας τις εικόνες του λιβανικού εμφυλίου πολέμου.

Πυκνά πυρά αυτόματων όπλων και ήχος εκρήξεων ακούγονταν από την περιοχή Ταγιουνέχ κοντά στο Δικαστικό Μέγαρο, μπροστά από το οποίο είχαν συγκεντρωθεί υποστηρικτές της Χεζμπολάχ και της Αμάλ ντυμένοι στα μαύρα.

Ελεύθεροι σκοπευτές άνοιξαν πυρ κατά των διαδηλωτών, οι οποίοι απάντησαν με πυρά από τυφέκια ΑΚ-47 και χειροβομβίδες, με την Χεζμπολάχ να αναφέρει πως τις επιθέσεις εξαπέλυσαν ένοπλοι των δεξιών Δυνάμεων του Λιβάνου, πρώην χριστιανική πολιτοφυλακή κατά τον εμφύλιο.

Ένας άνδρας σκοτώθηκε από σφαίρα που δέχθηκε στο κεφάλι και ένα δεύτερος από σφαίρα στο στήθος, δήλωσε η γιατρός Μαριάμ Χασάν του νοσοκομείου Sahel. Ανάμεσα στους νεκρούς βρίσκεται και μία γυναίκα που χτυπήθηκε στο διαμέρισμά της από αδέσποτη σφαίρα.

Ο στρατός του Λιβάνου ανακοίνωσε ότι συνέλαβε εννέα άτομα, ανάμεσά τους έναν Σύρο, για τα αιματηρά επεισόδια, και παραμένει στην περιοχή για να διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξει αναζωπύρωση της βίας.

Στη γραμμή του μετώπου του εμφυλίου

Η περιοχή Ταγιουνέχ βρίσκεται στο σύνορο ανάμεσα στην χριστιανική και σιιτική γειτονιά της Βηρυτού και ήταν η γραμμή του μετώπου στον εμφύλιο του Λιβάνου (1975-1990). Βρίσκεται στον δρόμο που οδηγεί από τις νότιες συνοικίες της Βηρυτού, προπύργιο της Χεζμπολάχ, προς το Δικαστικό Μέγαρο.

Ασθενοφόρα έσπευσαν στον τόπο της συγκέντρωσης για να μεταφέρουν τα θύματα, ενώ οι κάτοικοι της περιοχής αναζήτησαν κάλυψη στους διαδρόμους των διαμερισμάτων τους για να αποφύγουν τυχόν αδέσποτες σφαίρες ξαναζώντας σκηνές που πίστευαν ότι έχουν αφήσει πίσω τους.

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναρτήθηκαν σκηνές από σχολεία της περιοχής όπου οι μαθητές κρύφτηκαν κάτω από τα θρανία τους ή πήραν οδηγίες να ξαπλώσουν στο δάπεδο καλύπτοντας το κεφάλι τους.

Τεθωρακισμένα του στρατού αναπτύχθηκαν στην περιοχή, αποκλείοντας την πρόσβαση.

Φόβοι γενικευμένης αποσταθεροποίησης

Τα σιιτικά κινήματα Χεζμπολάχ και Αμάλ ανακοίνωσαν ότι ελεύθεροι σκοπευτές πυροβόλησαν κατά των διαδηλωτών από τις στέγες της Βηρυτού στοχεύοντας στο κεφάλι σε μία επίθεση που είχε ως σκοπό να σύρει την χώρα σε ένοπλη σύγκρουση.

Στην ανακοίνωσή τους τα δύο κινήματα κάλεσαν τον λιβανικό στρατό να επέμβει γρήγορα για να συλλάβει τους δράστες και απηύθυναν έκκληση προς τους υποστηρικτές τους να παραμείνουν ήρεμοι.

Η διαδήλωση των υποστηρικτών της Χεζμπολάχ και της Αμάλ πραγματοποιήθηκε στον ίδιο τόπο όπου συγγενείς των θυμάτων της έκρηξης συγκεντρώνονται για να ζητήσουν την ολοκλήρωση της δικαστικής έρευνας.

Λίγη ώρα πριν, το Εφετείο είχε απορρίψει τις ενστάσεις πρώην υπουργών της λιβανικής κυβέρνησης κατά του Τάρεκ Μπιτάρ, επιτρέποντάς του να συνεχίσει τις έρευνες.

Οι πολέμιοι του Τάρεκ Μπιτάρ αντιτάχθηκαν στις προσπάθειές του να λάβει καταθέσεις από πολιτικούς και αξιωματούχους ασφαλείας που θεωρούνται ύποπτοι για αμέλεια, η οποία οδήγησε στην έκρηξη του 2020.

Αν και κανένα μέλος της δεν έχει θιγεί από την έρευνα, η ένοπλη και υποστηριζόμενη από το Ιράν Χεζμπολάχ κατηγορεί τον δικαστή Μπιτάρ για «πολιτικοποίηση» της έρευνας που κατευθύνεται «μόνο κατά ορισμένων προσώπων».

Στα πρόσωπα αυτά περιλαμβάνονται ορισμένοι από τους στενούς της συμμάχους, ανάμεσά τους στελέχη του σιιτικού κινήματος Αμάλ, που κατείχαν κυβερνητικές θέσεις κατά την κρίσιμη περίοδο πριν από την έκρηξη.

«Το γεγονός ότι η Χεζμπολάχ κατεβαίνει στον δρόμο και ρίχνει όλο της το βάρος στην μάχη αυτή […] θα μπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρές συγκρούσεις και αποσταθεροποίηση ολόκληρης της χώρας» προειδοποιεί ο πολιτικός αναλυτής Καρίμ Μπιτάρ.

Η έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού στις 4 Αυγούστου 2020 προκλήθηκε από την ανάφλεξη μεγάλου όγκου νιτρικής αμμωνίας που είχε εγκαταλειφθεί χωρίς τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας σε αποθήκη. Τουλάχιστον 214 άνθρωποι σκοτώθηκαν, περισσότεροι από 6.500 τραυματίσθηκαν και πολλές συνοικίες της λιβανικής πρωτεύοουσας καταστράφηκαν.

Διεθνείς εκκλήσεις για αποκλιμάκωση

Έκκληση για αυτοσυγκράτηση και ηρεμία στην πολιτική ηγεσία και όλους τους πολιτικούς παράγοντες στον Λίβανο απηύθυνε η Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Η ΕΕ παρακολουθεί πολύ στενά τι συμβαίνει στο Λίβανο και ποιος συμπεριφέρεται πώς σε αυτήν την κατάσταση» ανέφερε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, αρμόδιος για θέματα εξωτερικής πολιτικής Πίτερ Στάνο.

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι όλες οι πολιτικές τάξεις και όλοι οι πολιτικοί ηγέτες στον Λίβανο έχουν την ευθύνη για ό,τι συμβαίνει, καθώς επίσης έχουν το καθήκον και την ευθύνη να διασφαλίσουν ότι προχωρά η έρευνα για την έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού, η οποία συνεχίζεται πάνω από ένα χρόνο.

«Ο λαός του Λιβάνου περιμένει νόμιμες απαντήσεις. Είναι ανάγκη αυτή η έρευνα να προχωρήσει γρήγορα με διαφανή, αμερόληπτο και ανεξάρτητο τρόπο χωρίς καμία παρέμβαση» ανέφερε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν.

Ο Πίτερ Στάνο δεν απέκλεισε επίσης το ενδεχόμενο να τεθεί εκ νέου στο τραπέζι του Συμβουλίου των υπουργών Εξωτερικών που θα γίνει στις 18 Οκτωβρίου στο Λουξεμβούργο, το θέμα των κυρώσεων κατά προσώπων που υπονομεύουν τη δημοκρατία στον Λίβανο. «Αν τα κράτη-μέλη έχουν την αίσθηση ότι η κατάσταση επιδεινώνεται, πρέπει να θέσουμε ξανά το θέμα στην ατζέντα» επισήμανε.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κάλεσε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη στον Λίβανο να τερματίσουν άμεσα τις πράξεις βίας και να απέχουν από προκλητικές ενέργειες και εμπρηστική ρητορική, τόνισε ο εκπρόσωπός του Στεφάν Ντουζαρίκ.

Ο Γκουτέρες επαναλαμβάνει την ανάγκη για μια αμερόληπτη, διεξοδική και διαφανή έρευνα για την έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού, δήλωσε σε δημοσιογράφους ο Ντουζαρίκ.

Την ίδια στιγμή, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ζήτησε «αποκλιμάκωση των εντάσεων» στην χώρα.

«Τασσόμαστε ενάντια σε κάθε εκφοβισμό και απειλές βίας κατά της Δικαιοσύνης οποιασδήποτε χώρας και υποστηρίζουμε την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος στον Λίβανο» δήλωσε ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Νεντ Πράις, αναφερόμενος συγκεκριμένα στην Χεζμπολάχ που είχε καλέσει στη διαδήλωση.

Αργά σήμερα, Πέμπτη, το βράδυ ο Λιβανέζος πρωθυπουργός Νατζίμπ Μικάτι δήλωσε στο πρακτορείο Reuters ότι τα βίαια επεισόδια συνιστούν οπισθοδρόμηση για την κυβέρνηση, την οποία θα ξεπεράσει.

«Ο Λίβανος περνά μια δύσκολη περίοδο. Είμαστε σαν ένας ασθενής μπροστά στον θάλαμο των επειγόντων περιστατικών. Έχουμε πολλά στάδια να περάσουμε μετά από αυτό για να ολοκληρώσουμε την ανάρρωση» δήλωσε.